5941 sayılı Çek Kanununun “Ceza sorumluluğu, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı” başlıklı 5. maddesi uyarınca, üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine her bir çekle ilgili olarak adli para cezasına hükmolunmaktadır. Adli para cezalarının ödenmemesi durumunda ise bu ceza, 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan kamuya yararlı bir işte çalıştırma kararı verilmeksizin doğrudan hapis cezasına çevrilmektedir.
Karşılıksız çek suçundan mahkum olan kişilerin cezalarının infazında 26/3/2020 tarihli 31080 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 7226 sayılı kanunun 49. maddesi ile değişikliğe gidilmiştir.
Şöyle ki, 7226 sayılı kanunla 5941 sayılı Çek Kanununa eklenen Geçici Madde 5 uyarınca, 24/3/2020 tarihine kadar işlenen karşılıksız çek keşide etme suçundan dolayı mahkûm olanların cezalarının infazı 26.03.2020 tarihi itibarıyla durdurulmuştur. Daha sonra 7247 sayılı kanunla yapılan revizeyle birlikte Çek Kanunu Geçici Madde 5 Madde düzenlemesi şu şekildedir :
“(1) 5 inci maddede tanımlanan ve 24/3/2020 tarihine kadar işlenen suçtan dolayı mahkûm olanların cezalarının infazı, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla durdurulur. Hükümlü tahliye tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödemek zorundadır. Kalan kısmını bir yıllık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla on beş eşit taksitle ödemesi durumunda mahkemece, ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilir. İnfazın durdurulduğu tarihten itibaren en geç bir yıl içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birinin ödenmediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilir. Hükümlü taksitlerden birini süresi içinde ilk defa ödemediği takdirde ödemediği bu taksit, sürenin sonuna bir taksit olarak eklenir. Kalan taksitlerden birini daha ödemediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilir.
(2) Hükmün infazının durdurulması hâlinde ceza zamanaşımı işlemez.
(3) Bu madde uyarınca infazı durdurulan kişi hakkında mahkemece Ceza Muhakemesi Kanununun 109 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan adlî kontrol tedbirine karar verilebilir.
(4) Bu madde uyarınca verilecek kararlarda, hükmü veren icra ceza mahkemesi yetkilidir. Mahkemece bu madde uyarınca verilecek tüm kararlar alacaklıya tebliğ edilir.
(5) Bu madde uyarınca verilecek kararlara karşı itiraz kanun yoluna gidilebilir. İtirazın incelenmesinde İcra ve İflas Kanununun 353 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirlenen itiraz usulü uygulanır.
(6) Bu madde hükümleri her bir suç için ancak bir kez uygulanabilir.”
Yeni düzenleme doğrultusunda ceza infazı durdurulan hükümlü, çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini tahliye tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde alacaklıya ödemek zorundadır. Karşılıksız çek bedelinin kalan kısmının ise bir yıllık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla ve on beş eşit taksitle alacaklıya ödenmesi durumunda mahkeme, ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verecektir.
Ceza infazının durdurulduğu tarihten itibaren en geç bir yıl içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birinin ödenmemesi halinde ise mahkeme, alacaklının şikayeti üzerine hükmün infazının devamına karar verecektir.
Ek olarak, taksitlerden birinin süresi içerisinde ilk defa ödenmemesi halinde bu taksit, sürenin sonuna bir taksit olarak eklenecek, fakat kalan taksitlerden birinin daha ödenmemesi halinde ve alacaklının şikayette bulunması kaydıyla mahkemece hükmün infazının devamına karar verilecektir. 27.08.2020